رواندرمانی (Psychotherapy) یک درمان پر کاربرد و قدیمی برای حل مشکلات فردی، زوجی و خانوادگی افراد است. در دنیا بیش از 500 مدل روان درمانی وجود دارد که شامل تکنیکهای مختلفی برای بهبود شرایط روانی و هیجانی مراجع است.
من میلاد زارعی هستم و میخواهم شما را به سفری در مورد رواندرمانی ببرم. با من و گروه مشاوره اوکام همراه باشید.
تاریخچه رواندرمانی
قدمت رواندرمانی به هزاران سال پیش بازمیگردد. زمانی که افراد دچار توهم و هذیان میشدند و به اصطلاح جادوگر ها (شمن ها) با سوراخ کردن سر آن ها ،تلاش میکردند که ارواح یا شیاطین را از سر آنها خارج کنند تا آرام بگیرند و درمان شوند.
پیچ زمان را به سرعت جلو میکشم…. تا همین دویست سال پیش، بیماران روان و کسانی که الان اصطلاحا میگوییم اسکیزوفرنی دارند و دچار توهم و هذیان هستند را در زیرزمین های نمور به زنجیر میشکیدند و اجازه میدادند که موشهای فاضلاب بدن آن ها را قلوه کن کنند تا شیاطین از بدن آن ها فراری شود!
باز هم پیچ زمان را به جلو میکشم. لطفا با داستان جناب پینل با من همراه شوید تا تاریخچه رواندرمانی را با هم بیشتر باز کنیم.
آقای فلیپ پینل، روانپزشک فرانسوی، وقتی دوستش به بیماری روانی مبتلا شد و او را به زنجیر کشیدند، بسیار در مورد این موضوع اندوهگین شد و با خودش عهد بست که به بیماران روانی کمک کند. او در سال 1793 رئیس بیمارستان روانپزشکی شد و با اجازه مقامات زنجیر چندی از بیماران را باز کرد و حتی با کمک آن ها برخی از بیماران را درمان کرد. شاید این دلجوییهای پینل در آن زمان، به نوعی شروع رواندرمانی فعلی باشد.
انواع رویکردهای رواندرمانی
روانکاوی: در اینکه روانکاوی به تنهایی یک رویکرد باشد شک است. «میترا کدیور» میگوید که روانکاوی از انواع رواندرمانی نیست و مقوله جدایی است اما ما به استناد از کتاب های دانشگاهی روانکاوی هم در دسته رویکردهای رواندرمانی میاوریم و تعریف میکنیم. روانکاوی جهت تمرکز قویتر و عمیقتر بر ناخودآگاه است. بخشی که افراد بر روی آن آگاهی ندارند اما اقدامات آن ها در سایه همین ناخودآگاه اتفاق میافتد.
روان درمانی شناختی یا CBT: در این رویکرد روانی – اجتماعی احساسات ناکارآمد و مشکلساز و فرایند های روانی مسئله ساز را بررسی و درمان میکنند.
انسانگرایی: این اعتقاد که رویکردهای فرویدی و یادگیری، صرفا تصویر ناقصی از توان انسان فراهم میآورند، به یک جنبش متضاد انجامید که به آن روانشناسی نیروی سوم، روانشناسی انسانگرا یا روانشناسی کمال گفته میشود. این مکتب اراده انسان را اصل قرار داده و رفتارهای انسانی را به مراتب بالاتر از موشهای آزمایشگاهی یا آدمهای ماشینی قلمداد میکند و مخالف کمیسازی رفتار انسانی است.
هدف روانشناسی انسانگرا، فهمیدن جنبههایی از طبیعت انسانی افراد است نه پیشبینی یا تنظیم رفتار آنها.
سایر رویکرد های روان درمانی شامل:
هنر درمانی، رقص درمانی، درمان چندوجهی، موسیقی درمانی، تاتر درمانی، تحلیل رفتار متقابل و …
آیا روان درمانی موثر است؟
این همیشه سوال مراجعینی است که با اخم و یا شاید کمی نگرانی این سوال را میپرسند. میترسند که وقت و هزینه خود را بر سر چیزی صرف کنند که برای آن ها خروجی نداشته باشد.
اما پاسخ سوال بالا با جرات بله است. رواندرمانی در بسیار از موارد موثر است. درمانگر به مراجع کمک میکند که مشکل خود را پیدا کند و با کمک درمانگر بتواند موانع را کنار بزند. اینکه در مورد هر فرد تاثیر پذیری روان درمانی ممکن است متفاوت باشد در آن بحثی نیست. یعنی ممکن است فرد به فرد میزان تاثیر بسته به نوع مشکلات فرد متفاوت باشد و گاها مراجع برای حاصل شدن بهترین نتیجه گاها لازم است از دارودرمانی هم در زمان جلسات رواندرمانی کمک بگیرد. من همیشه به مراجعینم میگویم که در برخی از مشکلات، روان، شبیه یک کوره راه مه گرفته میشود. دارو کمک میکند این مه کم شود و تاثیر رواندرمانی بیشتر خودش را نشان دهد.
نظم جلسات رواندرمانی چقدر مهم است؟
نظم جلسات در رواندرمانی بسیار مهم است.معمولا در هر ماه 4 جلسه رواندرمانی برای مراجعین در نظر گرفته میشود مگر اینکه مشکل شدید باشد که یا درمانگر به مراجع بگوید که جلسات بیشتری نیاز دارد و یا خود مراجع درخواست جلسات بیشتری بدهد. نظم جلسات روان درمانی مانند نظم جلسات ورزشی میماند. اگر نظم جلسات ورزش بهم بخورد، تاثیر پیوستگی جلسات از بین میرود و این موضوع در درمان یک مشکل در حوزه روان هم بیشتر خودش را نشان میدهد.
جلسات رواندرمانی چه مزایایی دارد؟
جلسات رواندرمانی در کوتاه مدت و بلند مدت مزایای زیادی دارد.
فرض کنید که شما برای یک مشکل ارتباطی، مثلا تعارضاتی که با همسر خود دارید، وارد فرایند روان درمانی شدید.
جلسات روان درمانی به شما کمک میکند که دقیقا مشکلات را بشناسید. احساسات و هیجانات خود را در مورد آن مشکلات متوجه شوید و بعد به مرور در جلسات به رفع مسائل اقدام کنید. اصولا جلسات روان درمانی در بلند مدت میتواند باعث بهبود کیفیت زندگی و رضایتمندی شود.
در رواندرمانی چه میگذرد؟
روان درمانی فارغ از نوع رویکرد، در اجرا چارچوب های خاصی دارد.
روان درمانی یا فردی است که در جلسه مراجع و روان درمانگر حضور دارند و یا جلسه زوجی است که زوج ها و زوج درمانگر حضور دارند. در خانواده درمانی هم که جلسات با اعضای خانواده برگزار میشود که بسته به شرایط گاها ممکن است درمانگر افراد را تک به تک هم ببیند.
جلسات بسته به صلاحدید درمانگر ممکن است 45 و یا 60 دقیقهای باشد.
معمولا در جلسات رواندرمانی در یک زاویه 45 درجه مشاور و مراجع رو به روی هم مینشینند و بسته به چارچوبهای رویکرد درمانگر، صحبت میکنند.
گاها شاید دیده باشید که در برخی از جلسات رواندرمانی، مراجعین بر روی تخت دراز میکشند. معمولا این اتفاق در جلسات روانکاوی کلاسیک اتفاق میافتد که رواندرمانگر در پشت سر مراجع مینشیند و به حرف های او گوش میسپارد.
معمولا در جلسه اول درمانگر ارزیابی کاملی از شرایط مراجع انجام میدهد تا شرایط پیشین و فعلی او را بشنود.
در ادامه درمانگر تلاش میکند با توجه به مشکل گفته شده برنامه درمانی را تدوین کند و به اطلاع مراجع برساند.
در صورت شکل گیری رابطه درمانی مناسب که باید با تعهد و اعتماد بین طرفین باشد، درمانگر در جلسات روان درمانی تلاش میکند که اهداف درمانی را دنبال کند.
تعداد جلسات روان درمانی معمولا چقدر است؟
تعداد جلسات در رواندرمانی چندان خط کشی شده و مشخص نیست. اما کمترین میزان جلسات روان درمانی بین 10 الی 12 جلسه است که همیشه به مراجعینم میگویم که اگر انتظار دارند که با 3 یا 5 جلسه اتفاق خاصی در جلسات بیفتد و مشکلشان حل شود، انتظارشان را تعدیل کنند. چون این اتفاق خیلی بعید و حتی عجیب است!
آیا مشاوره و روان درمانی تفاوتی دارد؟
هر دو تقریبا اهداف یکسانی را دنبال میکنند اما در برخی از منابع، مشاوره را برای مشکلات روزمره و روان درمانی را برای مشکلات عمیق تر میدانند و باز در برخی از منابع، تفاوتی بین این دو نمیبینند.
چرا گروه مشاوره اوکام؟
موسسین گروه مشاوره اوکام سالها در بخش ارزیابی کودک، نوجوان و بزرگسال تجربه دارند. شاید جهان پیچیده رواندرمانی، انتخاب درمانگر و رویکرد مناسب برای خودتان، سرگیجه آور باشد. اما متخصصین تشخیص در اوکام، به شما کمک میکنند که بهترین درمانگر را برای مشکلتان انتخاب کنید و کوتاهترین مدت پاسخ درمانی خود را دریافت کنید.
همراه ما باشید…
میلاد زارعی
مشاور و هیپنوتراپیست


2 دیدگاه
زهرا
ممنونم.من کلی مدت نرفتم روان درمانی چون کلا فرضیاتم اشتباه بود.
milad
مرسی از بازخوردتون.