4 تغییر که در رفتار نوجوانان باید انتظار داشت!
- 1 لایک
- 323 بازدید
- 0 دیدگاه
مهسا یک نوجوان (16 ساله) است و دیگر مثل گذشته حوصله خانواده را ندارد. بیشتر در اتاقش به سر میبرد و با برادر کوچکترش هم درگیر است. مادرش میپرسد که چرا مهسا غمگین است و مثل چند سال قبل نمیخندد و شاد نیست. میگفت قبلا با هم بیرون می رفتیم و خرید میکردیم اما الان دو سالی هست که ترجیح میدهد با دوستانش بیرون برود. نگرانی بعدی مادر این روزها بوی سیگاری هست که گاها از لباس مهسا استشمام میکند. نگران است که اوضاع حسابی بهم بریزد.
***
بیشتر والدین، با شروع دوره بلوغ فرزندشان، یعنی همان تحول رو به رشدی که ما آن را نوجوانی مینامیم (معمولاً از حدود ۹ تا ۱۳ سالگی شروع میشود)، فرزندپروری چالشبرانگیزتر میشود. مثلا مادر مهسا قبلا در 12 سالگی مهسا چنین چالش هایی نداشته اما در سن نوجوانی او چالش های جدیدی را احساس میکند و حس درماندگی دارد.
مهسا قبلا دوست داشت بیشتر تحت نظر والدین باشد، با آن ها بیرون برود، در کنار آن ها باشد اما حالا ترجیح میدهد که بیشتر با دوستان خود وقت بگذراند و یا تنها باشد. مهسا دو سالی است که فکر میکند دیگران – نه فقط والدین – او را درک نمیکنند. به نوعی الان سارا میخواهد بیشتر بر اساس استقلال و فردیت خود عمل کند تا به حرف والدین باشد. بنابراین والدین باید در مورد 4 تغییر رایج نوجوانان بدانند و با آن ها کنار بیایند.
- فاصله بیشتری بین نوجوان و خانواده وجود دارد
. حالا نوجوان بیش از پیش دوست دارد در خانه تنها باشد و از نظر اجتماعی هم با دوستان خود سرگرم باشد. جدایی از والدین و کسب کردن استقلال همان چیزی است که والدین به دنبال آن هستند و از طرفی این جدایی و دور شدن آخرین چیزی است که والدین در زندگی خود میخواهند. در این سن، والدین باید کنترل بر نوجوان را از نوع کودکی کم کنند و بیشتر به او پر و بال دهند و او را آزاد بگذارند. مادر سارا در این شرایط میگوید که «چقدر برای با هم بودن های قدیم دلم تنگ شده اما به نظرم میرسه که سارا الان نمیخواهد با من وقت بگذراند و این برای من ناراحت کننده است.»
- جدا شدن از نزدیکان و تمرکز بر روی خود.
واقعیت این است که در سن نوجوانی والدین عموما فرزند خود را همچنان کودک میبینند و از طرفی خود نوجوان، خود را یک بزرگسال دارای قدرت تمیز میداند و این شاید یکی از مشکلات اصلی بین والدین و نوجوانان است. نکته این جاست که برای رشد کردن و پیدا کردن فردیت، نوجوان باید تجربه کند، پیش برود، درد بکشد و گاها آسیب هایی هم ببیند. در این زمان والدین باید بردباری بیشتری برای همراهی با نوجوان داشته باشند. “
مادر مهسا میگوید«گاهی مهسا کفرم را در میاورد. گاهی میخواد تصمیماتی بگیرد که به نظر من اصلا کار اون نیست و نمیتواند تصمیم مستقلانهای بگیرد. از طرفی مهسا همواره میگوید که مادرش او را برای تصمیم گیری محدود میکند و در تصمیمها او را مشارکت نمیدهد!»
- فریاد میزنم که ناراضی ام!
الان نوجوان بیش از آن که لازم باشد از همه چیز ناراضی است و این ناراضی بودن را از نظر بسیاری از والدین بسیار زننده نشان میدهد. حالا نوجوانی که سال ها وابسته بوده میخواهد مستقل شود و برای زندگی خود تصمیم بگیرد. به نوعی او به دنبال استقلال و فردیت خود است. در این برهه والدین شکایاتی از نوجوان خود میشنوند که به نظرشان عجیب و گاهی بهت آور است. والدین در این شرایط میگویند که انگار نوجوانشان نسبت به آن ها بیصبر است و گاه پرخاشگر.
- من کلا هر چی بگی باهات مخالفم.
حالا نوجوان میگوید که هر چه من میگویم و هر چه توی ذهنم هست درست است و حاضر است برای اثبات این درست بودن جیغ بنفش بکشد! در این شرایط وقتی نوجوان میخواد با مسیر خود پیش برود، احتمالا چون با والدین در یک خانه هستند، در جاهایی به مشکل و مسئله میخورند. از جایی به بعد بر سر قوانین هم مشکلات آغاز میشود. نوجوان به دنبال استقلال است و باید و نبایدهایش را میخواهد خودش تعیین کند و از طرفی والدین میخواهند برای او چاچوب تعیین کنند و این باعث درگیری میشود.
مادر مهسا سر این موضوع هم شکایت دارد. میگوید دخترم میخواهد با دوستانش بیرون برود. کنسرت برود اما نمیتوانیم ما اجازه بدهیم و یا میخواهد شب تا دیروقت بیدار بماند و صبح ها هم برای مدرسه رفتن به مشکل میخورد. هر بار که این موضوعات را با او درمیان گذاشتیم، به مشکل خوردیم و در حال مشاجره در مورد این موضوع هستیم.
برای والدین، حفظ هوشیاری عاطفی (ناامید نشدن در مواجهه با مقاومت بیشتر نوجوانان و واکنش بیش از حد در پاسخ) میتواند چالش برانگیز باشد. آنچه میتواند به والدین کمک کند، ایجاد برخی تنظیمات اولیه در نگرش نسبت به تغییرات عادی نوجوانان است.
تعدیل نگرش والدین
- باید والدین این را درک کنند که بخشی از درگیری ها به دلیل گذار از شرایط سنی به شرایط سنی دیگر است. اگر والد فکر کند که فرزندش قصد آزار او را دارد، در این پروسه آسیب میبیند.هرچند که ما قبول داریم که گاهی اوقات رفتارهای مقاومتر نوجوانان میتواند آزاردهنده و ناخوشایند باشد اما به یاد داشته باشید که اعمال او مربوط به شما نیست، بلکه مربوط به خودش است. نوجوان میتواند بیتوجه و خودمحور باشد، اما احتمالاً قصد رنجاندن شما را ندارد. بنابراین تغییرات دوران نوجوانی را شخصی نکنید. “بیایید تا جایی که میتوانیم با هم همکاری کنیم.”
- مادر مهسا وقتی سر آرایش کردن همواره با او جر و بحث دارد و در خلوت خود به دوران نوجوانی ناسزا میگوید. همواره به خود میگوید که چقدر رابطیشان خوب بود و فقط برای این دوران لعنتی بود که همه این مشکلات و درگیری ها شروع شد. نباید نوجوانی به عنوان یک جرم تلقی شود.این مرحله، مرحلهای از رشد است که انگار نوجوان و والدین را وارد محیطی آزمایشی میکند که صبر و تحمل آن ها را آزمایش کند.
- در دوران نوجوانی مانند گذشته، والدین و فرزند مجذوب یکدیگر نیستند و سالهای نوجوانی شجاعت هر دو طرف را میطلبد. والدین مضطرب باید جرات رها کردن بیشتری داشته باشند، در حالی که نوجوانان ماجراجو باید جرات تجربههای دنیوی بیشتری داشته باشند.
- انتظار داشته باشید کهدوران نوجوانی تضاد منافع بیشتری ایجاد کند. همانطور که نوجوانان به محض اینکه بتوانند آزادی بیشتری به دست آورند، برای آن تلاش میکنند، والدین باید این تلاش را در محدوده امنیت و مسئولیت مهار کنند. شاید برای شما سوال باشد که چطور میشود که در عین استقلال طلبی و گاها سرکشی نوجوان، ارتباط را مثبت و نزدیک نگه داشت؟
چه باید کرد؟
از آنجا که تجربه نوجوانی و تربیت فرزند در آن پیچیدهتر از دوران کودکی است، معتقدیم والدین میتوانند از طریق موارد زیر کمک کنند:
- با بزرگ شدن فرزند نوجوانشان، به شکستها احترام میگذارند و پیروزیها را تشویق میکنند.
- استفاده از اختلاف نظرها برای تقویت ارتباط و افزایش تفاهم.
- رها کردن کنترل بیشتر، همزمان با نشان دادن مسئولیت بیشتر توسط نوجوان.
- استفاده از خدمات مشاوره و روان درمانی جهت فرزند پروری بهتر از اوایل نوجوانی
نقش گروه مشاوره اوکام در این مسیر چیست؟
گروه مشاوره اوکام در بخش روانشناسی، به شما کمک میکند تا با پیش مشاورههای رایگان (پیام به واتس اپ) مشکل را شناسایی کنید و از طریق جلسات مشاوره بتوانید فرزند پروری بهتری داشته باشید و با کودک و نوجوان خود چالش های کمتری را تجربه کنید و حس بهتری به فرایند تربیت خود همراه با کمترین آسیب داشته باشید.
مقاله بالا را خانم دکتر فرزانه بیات شهبازی، درمانگر کودک و نوجوان با نگاهی به چند مقاله به ویژه این مقاله نگاشته است.
دیدگاه خود را درج کنید